Hodowcy krów na co dzień borykają się wyzwaniem utrzymania stada w jak najlepszej kondycji i zdrowiu. Ma to oczywiście bezpośredni wpływ na jego wydajność i zabezpieczenie przed stratami finansowymi dla właściciela. Wszelkie zauważone nieprawidłowości w poruszaniu się krów, powinny być jak najszybciej zdiagnozowane, ponieważ mogą wskazywać na kulawiznę, która nie tylko powoduje ogromny ból u zwierzęcia, ale ma również negatywny wpływ na produkcję mleka. Jak wygląda prawidłowa postawa krowy i jak ją utrzymać ?
Prawidłowa postawa krowy
Ocena prawidłowej postawy krów polega na obserwacji ich poruszania się oraz obserwacji położenia ich grzbietu w czasie ruchu i spoczynku. Specjalna 5-punktowa skala pozwala na klasyfikację zauważonych ewentualnych wad postawy. W pełni zdrową krowę wykazującą prawidłową postawę bez wątpienia można przypisać do 1 punktu tej klasyfikacji. Grzbiet takiej krowy układa się dostatecznie dobrze zarówno w czasie poruszania się, jak i spoczynku, a kończyny ustawione się prawidłowo.
Wady postawy oraz nieprawidłowości w poruszaniu się krów
W przypadku kiedy krowa porusza się jeszcze względnie prawidłowo, ale jej grzbiet jest nieznacznie wygięty podczas poruszania się, mowa o 2 punkcie powyższej klasyfikacji i średniej kulawiźnie. W tym przypadku grzbiet krowy nie wykazuje większych zmian podczas spoczynku, ale w czasie ruchu można zauważyć już jego nienaturalne wygięcie.
Wyraźnie wygięty grzbiet, widoczny zarówno podczas spoczynku, jak i poruszania się, może wskazywać na 3 punkt klasyfikacji wad postawy u krów. W czasie poruszania się zwierzęta charakteryzujące się kulawizną umiarkowaną skracają swój krok, przez jedną bądź więcej z kończyn.
Mocno wygięty w łuk grzbiet zarówno kiedy krowa stoi i porusza się, wskazuje na silną kulawiznę, czyli 4 punkt klasyfikacji. Tutaj zauważyć już również można częściowe odciążanie kończyn przez zwierzę.
O 5 punkcie skali i ostrej kulawiźnie możemy mówić, kiedy krowa wykazuje ogólną niechęć do poruszania się, a jej kręgosłup jest w zaawansowanym stanie wygięcia. Krowa może odmawiać także ruszenia się z leżącej pozycji.
Podkliniczne typy kulawizny to wszystkie wady postawy zaobserwowane u krów podlegającym do 3 punktu klasyfikacji. Dostatecznie szybko zauważony problem i zastosowanie odpowiedniego leczenia bardzo często zatrzymują dalszy rozwój kulawizny i pojawienie się ostrzejszych zmian. Punkt 4 i 5 wskazują na kulawiznę kliniczną.
Obniżona wydajność krów przez kulawiznę
Szybka reakcja oraz wprowadzenie odpowiednich działań w kierunku minimalizowania negatywnych skutków oddziaływania kulawizny na krowy mają bezpośredni wpływ na produkcję mleka. Z badań wynika, że krowy, które klasyfikowane są wg 3 punktu skali, mogą produkować mniej o 5 % mleka od całkowicie zdrowych krów z 1 punktem. Wydajność krów z 4 punktami z kolei może być obniżona nawet o 17%. Największe obniżenie wydajności dotyczy krów z najcięższymi wadami postawy, tutaj mowa nawet o 36% mniejszej produkcji mleka. Biorąc pod uwagę powyższe, należy pamiętać o profilaktycznych zabiegach w obrębie racic, mających na celu zapobieganie pojawiania się kulawizn, jednym z nich jest regularna korekcja krowich racic.
Regularna korekcja krowich racic a kulawizna
Na pojawienie się u zdrowej krowy kulawizny wpływ ma bardzo wiele czynników, m.in.: jakość dostarczanego pożywienia, podłoże genetyczne, komfort psychiczny, klimat i mikroklimat, środowisko chemiczne i biologiczne oraz konstrukcja i budowa podłoża. Niektóre choroby racic również powodują kulawiznę. Najczęstszą a nich jest ochwat, czyli zapalenie tworzywa racicowego. Innym schorzeniem jest wrzód podeszwy znany również pod nazwą wrzód Rusterholza, z objawami zapalenia między tworzywem a podeszwą rogową. Te oraz kilka innych chorób racic mają bezpośredni wpływ na ryzyko powstania kulawizny.
Wiele pierwszych objawów oraz zmian chorobowych w obrębie racic nie powoduje natychmiastowego pojawienia się kulawizny. Z badań wynika, że aż 70 % krów wykazało pierwsze oznaki chorych racic przy okazji ich korekty. Z tego powodu uważa się, że korekta racic może mieć wpływ na wczesne wykrywanie zmian chorobowych w podklinicznej fazie u tych zwierząt. Regularna korekcja racic, a dokładnie korygowanie ich obciążenia, zapobiega również ich uszkodzeniom. Prawidłowo wykonany zabieg korekty racic powoduje równomierne rozłożenie ciężaru krowy na wszystkie kończyny.
Warto pamiętać, że wydatek poniesiony w związku z wykonaniem zabiegu korekcji racic nie jest współmierny z kosztami leczenia w razie wystąpienia groźniejszych powikłań i kulawizn. Z tego powodu absolutnie nie należy rezygnować z tej formy profilaktyki. Aby korekcja racic zapewniała zadowalające efekty, każdorazowo powinna być wykonywana przez specjalistów w tej dziedzinie. Tylko niezbędna wiedza na temat dokładnej anatomii racic pozwoli wyeliminować problem, jakim jest przerost rogu. W innym przypadku bardzo łatwo o spowodowanie więcej szkód nie tylko finansowych niż korzyści, a przede wszystkim cierpienie zwierzęcia.